Jakie dzikie zioła można zbierać w kwietniu?

Poznaj zioła warte uwagi w kwietniu

W ostatnich latach ziołolecznictwo przeżywa swój prawdziwy renesans. Coroczne dary natury mogą stanowić smaczny, a zarazem zdrowy dodatek do napojów oraz posiłków. Ich zbiory możesz rozpocząć już w kwietniu. To właśnie wtedy młode zioła mają najkorzystniejszy wpływ na Twoje zdrowie.

Jakie zioła można znaleźć w lesie?

Jeżeli w tym roku chcesz nazbierać świeżych ziół na sałatkę, zupę, do sosu albo na napar, najlepiej udać się do lasu – z dala od ruchliwych dróg, miejskiego zgiełku i zakładów przemysłowych. Spacerując w kwietniu, w pobliżu leśnych ścieżek z pewnością natrafisz na rośliny, których nazwy wymieniamy poniżej.

• Pokrzywa zwyczajna – jej młode listki (z górnej części rośliny) obfitują w substancje biologicznie czynne: witaminy, minerały, garbniki, flawanoidy i cenne dla zdrowia kwasy tłuszczowe. Pokrzywa słynie z właściwości przeciwzapalnych i antyalergicznych. Ma korzystny wpływ na funkcjonowanie układu moczowego.
• Bluszczyk kurdybanek – ziele zawiera garbniki, przeciwutleniacze i sole mineralne. Możesz jeść je na surowo albo zaparzać. Charakteryzuje się działaniem wspomagającym procesy trawienne, ponieważ stymuluje wydzielanie soku żołądkowego. Nadaje się także do stosowania miejscowego, przyspieszając gojenie się ran.
• Glistnik jaskółcze ziele – dużą popularnością cieszą się napary z tej rośliny, choć należy zachować umiar przy jej spożyciu, ponieważ w większych ilościach jest toksyczna. Znacznie bezpieczniej jest stosować glistnik zewnętrznie: ma właściwości antybakteryjne i przeciwgrzybicze. Roślina od pokoleń stanowi jeden ze sposobów na kurzajki.
• Jasnota biała – ma właściwości oczyszczające i przeciwzapalne, wspiera prawidłowe trawienie, a także przemianę materii. W medycynie naturalnej ziele jasnoty stosuje się do łagodzenia stanów zapalnych dróg oddechowych.
• Brzoza – na początku wiosny warto wybrać się do lasu po świeże pędy brzozy. Obfitują we flawanoidy, przede wszystkim w glikozydy kwercytyny. Rozdrobnione liście możesz zaparzać, dzięki czemu korzystnie wpłyną na Twój układ moczowy i układ krążenia.
• Podbiał – to ziele słynie z właściwości wykrztuśnych, które łagodzą objawy infekcji górnych dróg oddechowych, a także alergii. Ziele podbiału zawiera cenne dla zdrowia śluzy, olejki eteryczne, fitosterole i triterpeny.

Popularne zioła łąkowe

Skarbnica dziko rosnących ziół to również łąka. Jeśli zbierasz dzikie zioła łąkowe, pamiętaj, by unikać tych rosnących w pobliżu nawożonych pól. W końcu zależy Ci na zdrowych, naturalnych roślinach! Sprawdź, jakie zioła zbiera się w kwietniu na łąkach.

• Mniszek lekarski – powszechnie spotykane, żółte kwiatki, a także liście tej rośliny mają właściwości prozdrowotne. Szczególną popularnością cieszy się syrop z kwiatów mniszka lekarskiego, które obfitują w witaminę C. Wspierają odporność i trawienie, działają przeciwzapalnie.
• Stokrotka – na łąkach znajdziesz także stokrotki, których kwiaty są jadalne! Ze względu na zawartość kwasów fenolowych mają właściwości antybakteryjne oraz przeciwgrzybicze. Wykazują także właściwości moczopędne i przeciwobrzękowe.
• Pięciornik gęsi – kwiaty tej rośliny możesz zaparzać w celu złagodzenia dolegliwości trawiennych i bólu menstruacyjnego. Ich działanie rozkurczowe to zasługa flawanoidów: kwercytyny i kemferolu.
• Czosnek niedźwiedzi – w kwietniu na łąkach warto zbierać czosnek niedźwiedzi. Ta aromatyczna roślina słynie z wysokiej zawartości witamin, minerałów i antyoksydantów. Obniżają one ciśnienie tętnicze, działają antyagregacyjnie i regulują poziom cholesterolu we krwi. Korzystnie wpływają także na odporność.
• Kozłek lekarski – po tę roślinę można sięgać w stanach napięcia nerwowego, obniżonego nastroju i przy trudnościach w zasypianiu. Działa rozluźniająco i wyciszająco. Napary na bazie waleriany korzystnie wpływają również na stan zdrowia skóry.

Jak prawidłowo zbierać zioła w kwietniu?

1. Przede wszystkim bierz pod uwagę warunki atmosferyczne. W tym roku wiosna przyszła znacznie wcześniej niż w poprzednim. Oznacza to, że większość ziół prezentuje już obfite liście oraz kwiaty. Obserwuj przyrodę i na bieżąco korzystaj z jej darów.
2. Zbierając zioła, pamiętaj o szacunku do przyrody. W przypadku większości ziół zbieramy tylko ich części (np. liście i kwiaty), dlatego najlepiej obcinaj je nożyczkami. Nie niszcz łodyg i układu korzeniowego, jeżeli nie jest to konieczne. Niech rosną dalej, by mogły korzystać z nich zwierzęta.
3. Wybierz odpowiednią porę dnia – najlepiej popołudniowy spacer. W trakcie zbiorów zioła powinny być suche, bez deszczu czy porannej rosy. Takie najlepiej zniosą transport, zachowają swoje walory smakowe oraz odżywcze.
4. Nie spożywaj ziół, co do których gatunku nie masz pewności. Zawsze dokładnie studiuj ich opis, zdjęcia i ryciny w atlasach botanicznych. Pamiętaj, że niektóre zioła nie mogą być spożywane w znacznych ilościach. Unikaj porad związanych z ziołolecznictwem, które są publikowane w sieci bez wiarygodnych przypisów. Najbezpieczniej stosować się do receptur wydanych na papierze.

Jak możesz wykorzystać zioła zebrane w kwietniu?

Zależnie od zebranych części i właściwości roślin zioła zebrane w kwietniu mogą posłużyć m.in. do naparów, zup, sosów, surówek i koktajli. Nadmiar roślin możesz ususzyć. Część z nich może stanowić także dodatek do syropów i nalewek. Pamiętaj, że zioła zachowają najwięcej właściwości prozdrowotnych, gdy nie poddasz ich nadmiernej obróbce termicznej.

Wiosna szybko minie, a wraz z nią dostęp do cennych ziół. Dlatego warto pomyśleć o przyszłości i ususzyć te, które się do tego nadają, np. świeże pędy pokrzywy. Świetnie sprawdzi się także syrop z kwiatów mniszka lekarskiego, z którego możesz korzystać np. jesienią i zimą. Sprawdź ciekawe przepisy na Pro-farm.pl.

Jakie zioła na wiosnę? Podsumowanie

Kwiecień to doskonały miesiąc na zbiory dziko rosnących ziół. W lesie i na łące znajdziesz m.in. smaczne i zdrowe mniszki lekarskie, młode pędy pokrzywy oraz liście czosnku niedźwiedziego. Dodawaj je do codziennych posiłków i napojów, by wesprzeć swoje zdrowie i samopoczucie po wiosennym przesileniu.

Źródła:

1.Jakubczyk K., Janda-Milczarek K., Gutowska I., „Pokrzywa zwyczajna (Urtica dioica L.)–charakterystyka botaniczna, biochemiczna i właściwości prozdrowotne”, Pomeranian Journal of Life Sciences 61.2 (2015): 191-198.

2.Łuczaj Ł., „Zapomniane dzikie rośliny pokarmowe południa Polski: czyściec błotny, paprotka zwyczajna, bluszczyk kurdybanek i ostrożeń łąkowy”, Dzikie rośliny jadalne: zapomniany potencjał przyrody. Mat. konf. Przemyśl-Bolestraszyce, 2007.

3.Migas P., Heyka M., „Glistnik jaskółcze ziele (Chelidonium majus L.) we współczesnej terapii – wskazania i bezpieczeństwo stosowania”, Postępy Fitoterapii 3 (2011): 208-218.

4.Lewandowski A., „Jasnota biała – charakterystyka, występowanie i zastosowanie”, Wiadomości Zielarskie 39.05 (1997).

5.Falencka-Jablońska M., „Głóg znany i doceniany już w starożytności nie tylko w fitoterapii”, Aura 07-08 (2020).

6.Kamińska P., Gawron-Gzella A., „Znaczenie wyciągów z liści i kory brzozy w medycynie i kosmetologii”.

7.Mazur M., „Podbiał pospolity – ceniony surowiec śluzowy”, Wiadomości Zielarskie 44.02 (2002): 8-9.

8.Lachowicz S., Oszmiański J., „Mniszek lekarski – źródło substancji prozdrowotnych”, Przemysł Fermentacyjny i Owocowo-Warzywny 61.09 (2017).

9.Nazaruk J., Gudej J., „Stokrotka pospolita – zapomniana roślina lecznicza”, Wiadomości Zielarskie 43.05 (2001): 15-16.

10.Koniuszy E., „Pięciornik gęsi [Potentilla anserina L.]”, Aura 06 Ziola a Zdrowie nr 45 (2001).

11.Dżugan M., Kordiaka R., Kačániová M., Wesołowska M., „Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum) jako uzupełnienie wiosennej diety", Właściwości produktów i surowców żywnościowych. Wybrane zagadnienia; Tarko, T., Duda-Chodak, A., Witczak, M., Najgebauer-Lejko, D., Eds (2014): 248-258.

12.Kohlmunzer S., „Kozłek lekarski – surowiec i lek uspokajający”, Wiadomości Zielarskie 38.11 (1996): 1-2.