"Uroczyście obWIESZCZENI 1927 r." na rynku w Starym Fordonie

Stary Fordon i Wisła będą prawdziwymi bohaterami naszej historyczno-kulturalnej akcji. Tą bowiem rzeką, w 1927 roku statek płynący na trasie Gdańsk-Warszawa przewoził na pokładzie prochy Juliusza Słowackiego. Jednym z planowanych przystanków parowca, podczas których rodacy składać mieli cześć wielkiemu wieszczowi, miał być właśnie Fordon. To także tutaj, w nadwiślańskim Starym Fordonie planowana jest miejska inwestycja – rewitalizacja nadrzecznych bulwarów. Rok 2020 to także rok, w którym świętujemy setną rocznicę powrotu Bydgoszczy do Macierzy.

Dlatego w ostatnią niedzielę lipca spróbujemy odtworzyć klimat sprzed 93 lat i poczuć entuzjazm mieszkańców czekających na wracające do ojczyzny prochy wieszcza. Rankiem, z centrum Bydgoszczy wyruszy w stronę Fordonu statek „Fantazja”, na którym – oprócz statystów ubranych w stroje z epoki znajdować się będzie reprodukcja obrazu Leona Wyczółkowskiego przedstawiająca płynący katafalk ze szczątkami Słowackiego.

Gdy flotylla dobije do brzegów Wisły w Fordonie, rozpocznie się główna część akcji „Uroczyście obWIESZCZENI 1927 r.”. Po powitaniu załóg i przejściu na fordoński Rynek, posłuchać będzie można przemówień nawiązujących do wydarzeń z epoki. Rekonstruktorzy wcielą się w rolę samego  Leona Wyczółkowskiego czy ówczesnego burmistrza Fordonu, a mieszkańcy posłuchać będą mogli koncertu w plenerze i obejrzeć wystawę dzieł patrona bydgoskiego Muzeum. Chętni skorzystać będą mogli z rejsów po Wiśle z przewodnikiem. Na zakończenie – przystrojony statek z „prochami wieszcza” powróci do centrum Bydgoszczy.

Główną inspiracją do zorganizowania tej malowniczej akcji jest rocznica sprowadzenia prochów Słowackiego do Polski. 93 lata temu symboliczna trumna z prochami wieszcza przez niemal tydzień płynęła statkiem po Wiśle na trasie Gdańsk – Warszawa zatrzymując się w wybranych nadwiślańskich miastach, m.in. Tczewie, Grudziądzu, Włocławku i Toruniu. Swój wiślany rejs prochy Słowackiego odbywały na parowcu „Mickiewicz”. Oprawę plastyczną całego przedsięwzięcia – również wawelskiego pochówku – wziął na swoje barki grafik i malarz Leon Wyczółkowski. Jego artystyczne „reminiscencje” owego czasu zachowano dziś m.in. w bydgoskim Muzeum Okręgowym jego imienia.

Także bydgoszczanie chcieli oddać cześć wielkiemu wieszczowi. Skoro parowiec płynął Wisłą, trzeba było jechać do Fordonu. 23 lipca 1927 roku, na rowerach, autobusami, automobilami, a także kajakami i łodziami, bydgoszczanie tłumnie ruszyli w stronę Fordonu. Wśród nich byli prominentni politycy, dziennikarze, literaci, a także stowarzyszenia, m. in.  Delegatki Towarzystwa Czytelni Kobiet.  Z lotniska wystartował nawet samolot, aby zlokalizować żałobny parowiec na rzece.

Płynący Wisłą „Mickiewicz” z prochami Słowackiego na pokładzie zwolnił wprawdzie w Fordonie ruch maszyn, ale kotwicy nie rzucił i koniec końców – nie zatrzymał się tam nawet na chwilę. Mieszkańcom pozostały zatem żołnierskie salwy honorowe, śpiew, symfonia fordońskich syren fabrycznych, machanie papierowymi chorągiewkami, rzucanie kwiatów na wodę. Oficjalne uczczenie powrotu do Macierzy wielkiego wieszcza Bydgoszcz uczciła kilka dni później, 28 czerwca.

PROGRAM

10:00 – wypłynięcie z centrum Bydgoszczy statku „Fantazja”

13:00 – powitanie Łodzi w Fordonie – dobicie do pływającego przystanku, przejście na Rynek – wystawa reprodukcji prac Leona Wyczółkowskiego

13: 20 – historyczne przemówienia i wykłady; rekonstrukcja historyczna w tym m. in. przyjazd „Leona Wyczółkowskiego” wraz z małżonką Franciszką – powitanie artysty przez burmistrza Fordonu

 14:00 – plenerowy koncert muzyczny

Dla chętnych – rejsy po Wiśle z przewodnikiem – członkiem Towarzystwa Miłośników Starego Fordonu oraz przystrajanie łodzi, które pod koniec dnia powrócą do centrum Bydgoszczy.

 „Uroczyście obWIESZCZENI 1927 r.”, niedziela, 26 lipca 2020 – Stary Fordon, godz. 13.00, fordońskie nabrzeże, Rynek.