Separacja a rozwód – różnice i skutki prawne

Na czym polegają rozwód i separacja? 

Zakończenie małżeństwa to poważny krok, dlatego taka decyzja powinna być dobrze przemyślana. Czasami mimo problemów małżonkowie chcą jeszcze ratować swój związek i liczą, że w przyszłości uda się naprawić wzajemne relacje. Niestety, zdarzają się sytuacje, w których nie ma już nadziei na pozytywny finał. Z tych powodów w polskim prawie został stworzony podział na rozwód i separację. 

Jeśli między małżonkami nastąpił zupełny i trwały rozkład pożycia, każdy z partnerów może żądać, żeby sąd rozwiązał małżeństwo przez rozwód. Gdy rozkład pożycia jest zupełny, ale nie da się go określić jako trwały, żona lub mąż ma prawo wnosić o separację. Warto podkreślić, że przy dokonywaniu oceny trwałości rozkładu nie ma żadnych z góry ustalonych ram czasowych. Dla osądu, czy małżonkowie mogą jeszcze powrócić do wspólnego pożycia, kluczowe są zasady doświadczenia życiowego. 

Co oznacza zupełny rozkład pożycia małżeńskiego w praktyce? To ustanie wszystkich więzi łączących małżonków, a więc zarówno więzi duchowej, fizycznej, jak i gospodarczej. 

Więź duchowa to uczucia, jakimi darzą siebie partnerzy, takie jak miłość, wzajemny szacunek czy zaufanie. Więź fizyczna oznacza zarówno współżycie fizyczne, jak i wszelkie gesty czułości, które potwierdzają przywiązanie. Więź gospodarcza (nazywana inaczej ekonomiczną) to z kolei prowadzenie i finansowanie wspólnego gospodarstwa domowego. Ustaje, gdy małżonkowie ze sobą nie mieszkają. 

Skutki prawne rozwodu i separacji 

Rozwód i separacja mają co do zasady takie same skutki. Mimo to między analizowanymi instytucjami występuje szereg różnic. 

Najważniejsza dotyczy skutków prawnych. Podczas gdy rozwód definitywnie kończy związek małżeński, separacja prawna to po prostu status formalizujący faktyczne rozłączenie małżonków, który jednak daje szansę na odbudowanie małżeństwa w przyszłości. 

Tym samym separacja zostawia furtkę na powrót do wspólnego pożycia. Nie jest z kolei możliwe zniesienie rozwodu. Nawet gdyby byli małżonkowie wrócili do siebie w przyszłości i chcieli znowu stać się mężem i żoną, musieliby zawrzeć nowy związek małżeński. 

Analogiczne wygląda kwestia wstąpienia w nowy związek małżeński. W trakcie separacji małżonkowie nie mogą wziąć ślubu. Dzieje się tak dlatego, że dotychczasowe małżeństwo dalej trwa i w przyszłości małżonkowie na zgodny wniosek mogą żądać zniesienia separacji. Po rozwodzie zawarcie związku małżeńskiego jest z kolei jak najbardziej możliwe. 

Obowiązek alimentacyjny po rozwodzie vs. po separacji

Rozwód i separacja uprawniają do żądania alimentów od małżonka. Obowiązek dostarczania środków utrzymania w przypadku rozwodu kończy się jednak w razie zawarcia przez byłego małżonka nowego związku małżeńskiego. W przypadku gdy zobowiązanym jest były partner, który nie został uznany za winnego rozkładu pożycia, zobowiązanie wygasa po pięciu latach od rozwodu. 

O alimenty można się również ubiegać w przypadku separacji. Uprawnienie jest zachowane zarówno w przypadku, gdy zobowiązanym jest małżonek winny rozpadowi związku, jak i gdy roszczenie jest kierowane w stosunku do partnera, który nie jest winny rozkładowi pożycia. Nie ma limitu czasu wypłaty alimentów w przypadku separacji, bo taki stan wyklucza zawarcie nowego małżeństwa. 

Inne różnice między rozwodem a separacją 

To nie wszystkie różnice między rozwodem i separacją. Warto pamiętać, że w razie orzeczenia separacji – jeśli wymagają tego względy słuszności – małżonkowie są zobowiązani do wzajemnej pomocy, zarówno w sferze materialnej, jak i duchowej. Takiego obowiązku nie ma w razie orzeczenia rozwodu. 

Inne zasady obowiązują też w zakresie nazwiska. Po rozwodzie małżonkowie, którzy zmienili swoje dotychczasowe nazwisko po ślubie, mają prawo – w ciągu 3 miesięcy od chwili uprawomocnienia się orzeczenia o rozwodzie – złożyć oświadczenie kierownikowi urzędu stanu cywilnego o powrocie do nazwiska sprzed zawarcia małżeństwa. Takiej możliwości nie ma w razie orzeczenia separacji. 

Kiedy zdecydować się na rozwód, a kiedy na separację? 

Rozwód to rozwiązanie ostateczne, które nie daje możliwości powrotu do małżeństwa. Z tego powodu – jeśli istnieją szanse na poprawę stosunków między małżonkami – warto rozważyć separację. 

Nie można zapominać, że zarówno o rozwód, jak i separację, trzeba się ubiegać na drodze sądowej. Z tego powodu warto zadbać o odpowiednie wsparcie. Kancelaria adwokacka Butny specjalizuje się w sprawach dotyczących rozwodu, separacji i podziału majątku. Doświadczenie zdobyte przez lata prowadzenia takich postępowań pozwala skutecznie wspierać klientów w tym trudnym momencie w życiu. Jeśli przed Tobą sprawa o rozwód albo separację, zabezpiecz swoje interesy i ogranicz stres, zapewniając sobie pomoc profesjonalnego pełnomocnika.